Tiroid Nedir? Tiroid bezi ne işe yarar?
Tiroid bezi boyunda bulunan ve “T4 ” adı verilen bir hormon üreten bir organdır ve endokrin veya hormonal sistemde önemli bir rol oynar. Metabolizmayı veya hücrelerinizin enerjiyi ve diğer vücut fonksiyonlarını kullanmada aktiviteyi düzenler. Salınımı üşüdüğünüzde yükselir ve ısındığınızda yavaşlar. Bunu vücudun ısınma mekanizması olarak adlandırabiliriz.
Bazı durumlarda, evcil hayvanınızın tiroidi az aktif olabilir (hipotiroidizm) , bu da yeterince T4 hormonu üretmediği anlamına gelir. Bu daha yavaş bir metabolizma yaratır ve köpeklerde daha sık görülür. Hipertiroidizm, aşırı miktarda tiroid hormonu üreten büyümüş bir tiroid bezi ile karakterize edilir (tıbbi terimlerle "hiper" yüksek, normalin ötesinde, aşırı veya normalin üzerinde anlamına gelir). Troid bezi şişmesi kısaca troid yüksekliğine neden olur. Tiroid bezinin aşırı aktivitesi yaygın bir kedi hastalığıdır. Aslında kedilerde meydana gelen en yaygın hormon dengesizliğidir. Köpeklerde nadiren görülür; Bir köpek tiroid hastalığı belirtileri görüldüğünde, genellikle durum ciddidir.
Tiroid hormonları vücuttaki hemen hemen tüm organları etkilediğinden, tiroid hastalığı sıklıkla ikincil sorunlara neden olur. Artan tiroid hormonları, kalp atış hızının artmasını ve kalp kasının daha güçlü kasılmasını uyarır ve sonunda kalbin sol karıncığının kalınlaşmasına neden olabilir. Tedavi edilmezse, bu değişiklikler sonunda kalbin normal işlevini tehlikeye atarak ikincil kalp hastalığına veya kalp yetmezliğine yol açabilir. Hipertansiyon veya yüksek tansiyon, hipertiroidizmin başka bir potansiyel komplikasyonudur ve gözler, böbrekler, kalp ve beyin dahil olmak üzere organlarda ek hasara neden olabilir.
Hipertiroidizm, ortalama tanı yaşı 13 civarında olan yaşlı kedilerin yaygın bir hastalığıdır. Köpeklerde nadir fakat ciddi bir durumdur ve genellikle kötü huylu bir tiroid tümöründen kaynaklanır. Bu durum, boyunda bulunan tiroid bezlerinden tiroid hormonlarının üretimindeki artış ile karakterizedir. Kilo kaybı ve iştah artışı bu durumun en yaygın belirtileri arasındadır.
Kedi ve Köpeklerde Hipotiroidizm nedir?
Hipotiroidizm, tiroid bezi olması gerektiği kadar aktif olmadığında ortaya çıkar ve bu da vücutta düşük T4 hormonu seviyelerine yol açar. Genelde sahipleri tarafından pek fark edilmez.
Tiroid bezinin az çalışması belirtileri
Tiroid bezinin az çalışması kilo artışı, sinirlilik hali, uyuşukluk ve sürekli halsizlik, deride kararma, tüylerde seyrelme ve kalitesiz görünüm, tüy dökülmesine bağlı çıplaklık ( genellikle yan kısımlar, uyluklar, boyun ve kuyruk çevresinde ) sebep olur
Hipotiroidizminin nedenleri:
Hipotiroidizminin her zaman net bir nedeni yoktur. Köpeğinizin bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırmasından veya tiroid dokusunun zamanla körelmesinden kaynaklanabilir. Hastalık aynı zamanda kalıtsal olabilir, yani genetik olarak ilişkili köpeklerin hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Herhangi bir yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen, durumu geliştirme olasılığı daha yüksek olan belirli ırklar vardır. Bunlar arasında İngiliz Setter, Golden Retriever, Rhodesian Ridgeback, Cocker Spaniel, Boxer, Doberman Pinscher, Great Dane, Beagle, Borzoi ve Giant Schnauzer bulunur. Bir köpeğin hastalığa yakalanma yaşı ortalama 7 civarındadır. Ancak köpeklerde 6 aydan 15 yaşına kadar her yerde görülebilir.
Hipotiroidizmin teşhis ve tedavisi
Bir tiroid bozukluğunu teşhis etmek için, veterineriniz tiroid hormonu (T4) düzeylerini kontrol etmek için basit bir kan testi yapacaktır. Hipotiroidizm durumunda, evcil hayvanınızın tiroidi yeterince T4 üretmiyor, bu nedenle tedavi vücudundaki hormonu artırmaya odaklanıyor. İlaç, sentetik bir T4 takviyesi içerir.
Köpekler genellikle tedaviye iyi yanıt verir. Donukluk ve uyuşukluk, bazen günler içinde düzelen ilk belirtilerdir. Cilt değişikliklerinde herhangi bir değişiklik biraz daha uzun sürebilir, ancak genellikle iki ila üç ay içinde normale döner. Köpeğiniz kilo almışsa, doğru ilacı aldıktan sonra iyileştirme ve koşu bandı tedavisi onlara yardımcı olabilir.
Kedi ve Köpeklerde Hipertiroidizm nedir?
Hipertiroidizme çok fazla T4 hormonu ürettiği anlamına gelir. Kedilerde en sık görülen endokrin hastalıktır ve bazı tahminlere göre yaşlı kedilerin yaklaşık %10'unda bu hastalık gelişir.
Tiroid disfonksiyonu ile davranış değişiklikleri arasındaki ilişki uzun zamandır bilinmektedir. Hipertiroidili kediler tuhaf ve anormal davranışlar sergileyebilir; örneğin, etkilenen kediler genellikle hiperaktif ve huzursuzdur ve huysuz veya agresif hale gelebilir. Bir olaydan sonra, birçok kedi trans benzeri bir durumdan çıkmış gibi görünür ve tuhaf davranışlarının farkında değildir.
Yüksek tiroid belirtileri:
Hipertiroid belirtileri; Hipertiroidizmden mustarip evcil hayvanlar, genellikle ilk başta fark edilmeyen ancak hastalık ilerledikçe daha şiddetli hale gelen çeşitli belirtiler geliştirir: Kilo kaybı , artan iştah, aşırı susuzluk, artan idrara çıkma, tüy kaybı, ishal, kusma, artan kalp atış hızı, depresyon, korku ve endişe, pasiflik, sinirlilik.
Hipertiroidizm nedenleri:
Hipertiroidizme tipik olarak tiroid bezinde T4 hormonunu aşırı üreten iyi huylu (kanserli olmayan) bir tümör neden olur. Hastalık genellikle ortalama yaşı 12,5 olan orta yaşlı köpek ve kedileri etkiler.
Kedi ve köpeklerde hipertiroidizm nasıl teşhis edilir?
Hastalık tedavi edilmezse ciddi metabolik bozulma, kalp hastalığı ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Hipertiroidizmin teşhisi, artan T4 hormonu seviyelerini arayan basit bir troit testi yapılır. Hastalık kedilerde çok yaygın olduğundan, kediniz herhangi bir belirti göstermese bile test rutin, olarak yaptırılabilir.
Tiroid bezi aşırı aktif olduğundan çok fazla T4'e neden olur tedavi hormon üretimini azaltmaya odaklanır.
Kedi ve köpeklerde hipertiroidizm tedavisi
Troid İlaçları: Metimazol, ağızdan verilen bir haptır ve hastalığın tedavisinde çok etkilidir, ancak kendine has zorlukları vardır. Bazı kedilere vermek zor olabilir ve bu hastalığı iyileştirmez, bu nedenle kediniz hayatının geri kalanında onu almak zorunda kalır. İyi miktarda kedinin ilaca hiçbir yan etkisi olmamasına rağmen, birçok potansiyel yan etkisi vardır. En yaygın olanları yaşamı tehdit edici değildir ancak mide bulantısı, kusma, uyuşukluk, ishal ve kedinizin tırmalamasından kaynaklanan yüz döküntüleri veya lezyonları içerebilir. Bazı kedilerde, düşük beyaz kan hücreleri veya trombositler, karaciğer yetmezliği veya kanama gibi ciddi, hayatı tehdit eden yan etkiler olabilir.
Diyetle Tedavi: Tiroid hormonları oluşturmak için iyot gerektiğinden, bazen Hill's y/d gibi düşük iyotlu bir kedi yada köpek maması hormon üretimini baskılamada etkili olabilir çünkü iyot tiroid hormonları oluşturmak için gereklidir. Bu, hastalığı iyileştirmez ve tiroid seviyeleri düzelse bile, tüm kediler özel diyete iyi yanıt vermez.
Troid Ameliyatı: Tiroid bezinin alınmasını tercih edebilirsiniz. Bu, hastalığı iyileştirmesine rağmen, düşük kalsiyumun potansiyel yan etkileri, anestezi ihtiyacı ve boyundaki diğer yapılara zarar verme riski gibi olumsuzlukları vardır.
Radyo iyot Tedavisi: Bu, hastalığı iyileştirdiği ve ameliyattan daha az yan etkisi olduğu için yaygın olarak en iyi tedavi seçeneği olarak kabul edilir. Kedilere i-131 adı verilen radyoaktif bir iyot bileşiği enjekte edilir. Tiroid vücutta iyot kullanan tek yer olduğundan, bileşik anormal tiroid dokusunda birikir ve vücudun geri kalanını etkilemeden tiroid bezi nodülüne beta partikül radyasyonu yayar.
Neyse ki, hipertiroidizm geliştiren çoğu kedi çok başarılı bir şekilde tedavi edilebilir ve tamamen iyileşir. Dört tedavi seçeneği mevcuttur. Tiroid hormonlarının (metimazol) üretimini engelleyen antitiroid ilaçlar, cerrahi tiroidektomi, radyoaktif iyot uygulaması veya düşük iyotlu bir diyetle beslenme yönetimi. Prognoz genellikle iyidir, etkilenen kedilerin çoğu tedaviye iyi yanıt verir, ancak birçok sistemi içeren ciddi hastalığı olan kediler hayatta kalamayabilir. Birincil neden olarak tiroid karsinomu olan köpekler için prognoz daha az iyimserdir. Tümör erken tespit edilirse, başarılı tedavi ve sonuç alma şansı daha yüksektir.