Kedilerde Öksürüğün Nedenleri Nedir?
Alerji: Kedilerde öksürüğün görüldüğü ana sebeplerden biridir alerjenler. Genelde solunum yolu ile alveollere yerleşen alerjenler vücudun savunma hücreleri ile tepkimeye girerek öksürüğe sebep olurlar. En çok öksürmelerine sebep olan alerjenler arasında solunum yolu ile alınan polenler, tozlar, kedi kumlarında kullanılan yardımcı maddeler sıralanabilir. Özellikle sık görülen alerjik öksürükler kedi kumundan kaynaklı olanlardır. Kedi kumlarında kullanılan parfümler ve kedi kumunun topaklammasına neden olan kimyasallar, kedilerin öksürmesine sebep olurlar.
Yabancı Cisimler: Kedilerin özellikle burnuna kaçan yabancı cisimler öksürüğe neden olmaktadır. Bunların başında otlar (Pisipisi otu) çimen parçacıkları, böcekler sıralanabilir. Genelde yutkunma sırasında kedilerin soluk borusuna çok fazla yabancı cisim kaçmaz ama dönem dönem bu durumlarla da karşılaşılmaktadır.
Mantar Enfeksiyonları: Mantarlar genelde ciltte lezyonlara sebep olmaktadır. Lakin öyle mantar türleri vardır ki, kedilerin nemli olan akciğer mukozasına yerleşir ve burada hastalıklara neden olur. Mantarların akciğere yerleşmesi ile öksürükle birlikte solunum güçlüğü de şekillenir. Akciğerin fizyolojik yapısı bozulur ve buna bağlı olarak kedilerde öksürük şekillenir.
Bakteriyel Enfeksiyonlar: Kedileri maalesef baş belası olan viruslar en baş sırada yer alır. Yaşamları boyunca özellikle aşılanmamış kediler mutlaka bir viral hastalığa yakalanmaktadır. Viral enfeksiyonların en çok etkilediği organlar solunum sistemi, sindirim sistemi ve gözlerdir. Özellikle herpes virus tedavi edilmediğinde ölümcül akciğer sorunları doğurmaktadır. İrinli burun akıntısının görüldüğü durumlarda aynı zamanda bakterilerin de aktif olduğu anlamına gelir ki, genelde mix enfeksiyon olarak devam eder. Kedi öksürmekle birlikte solunum yollarından bu cerahatı uzaklaştırmak için tıksırır. Burada amaç etmeni tamamen vücuttan uzaklaştırmak olsa da, medikal yaklaşım şarttır.
Tümörler: Daha çok solunum yollarının herhangi bir kısmında görülen tümörler öksürüğe sebep olsa da, bazen karın boşluğında ve kalpte görülen tümörler de akciğerlere yaptığı baskıdan kaynaklı olabilmektedir. Müdahale edilmeyen ve hava sirkülasyonunu aksatan tümörler boğulmaya bile sebep olmaktadır. Yaygın akciğer tümörlerinin en büyük bulgusu da öksürüktür ve teşhis edilmesi biraz zaman alabilmektedir.
Yoğun Parazit enfeksiyonları: Akciğer ve sindirim sistemine yerleşen bir çok parazit vücut içerisinde yaşam evrelerini tamamlamak için göç ederler ve bu göç genelde barsaklar ile akciğerlerde şekillenir. Parazit göçlerinde akciğerlerde yıkımlanmalar gözlenmekte ve bunun neticesinde öksürük şekillenmektedir.
Konjesif Kalp Hastalıkları: Dolaşım bozukluğundan kaynaklı akciğer ödemlerinden şekillenen öksürükler kedilerde nadir de olsa görülmektedir.
Kronik Akciğer hastalıkları: Astım bunların en başında görülenidir. Astımlar genelde krizler halinde görülse de, kedilerde yukarıda sıralanan sebeplerin kronikleşmesi ile solunum güçlüğünün kalıcı hale gelmesidir. Sebep ne olursa olsun bronşlar ve daha küçük dalları olan bronşiyoller şişer ve ödemlenir; bu sebeple solunum güçlüğü şekillenir. İşte bu durum da kedilerde öksürüğün sebeplerindenir.
Kedilerde Öksürük Çeşitleri Nelerdir?
Kediler öksürürken daha çok arka ayaklarına çökerek boyunlarını uzatırlar. Adeta karın kaslarından güç alarak gürültülü bir şekilde ard arda öksürürler. Bu öksürük kuru sert bir sesle şekillenmektedir. Veteriner hekimler tarafında sınıflandırılan kuru ya da ıslak öksürük şeklinde görülen öksürük çeşitleri bulunmaktadır.
Kuru Öksürük: Adından da anlaşılacağı gibi öksürükle birlikte balgam ya da herhangi bir akıntı gözlenmemektedir. Kuru öksürükler sert ve timpanik seslerle şekillenir ve sebepleri arasında en fazla yabancı cisim, astım ve kanser olgularında görülmektedir.
Islak Öksürük: Bu tip öksürüklerde burundan ya da ağızdan öksürme anında akan akıntıyla tanımlanmaktadır. Mukus, balgam ve seröz akıntının karıştığı olgular genelde bakteriyel ve viral hastalıklarda görünmektedir.
Kedilerde Öksürüğün Tedavisi:
Öksürün tedavisi konusunda ana kural öksürüğe sebep olan etmenlerin ortadan kaldırılması ve tedavi edilmesine yöneliktir. Alerjiye neden olan sebepler teşhis edildikten sonra, alerjenlerin ortamdan kaldırılması en başarılı tedavi yöntemidir. Bakteriyel viral sebeplere bağlı öksürüklerde veteriner hekimlerin tedavisine uymak kedinizi sağlığına kavuşturacaktır. Tümörler cerrahi ya da kemoterapik yöntemlerde yok etmeye yöneliktir ve genelde öksürüğün tedavisinde başırılı sonuçlar alınmaktadır.
Öksürük görüldüğünde hemen panik olunmamalı, bir kaç gün süren öksürükte de vakit geçirmeden bir kliniğe müracat edilmelidir.
Kedilerin Öksürmemesi için Evde Yapılacaklar
Kedilerin bulunduğu ortamda havanın temizliği şarttır. Kedinizin yanında sıgara içilmemelidir.
Oda kokuları ve halı ve yer silme deterjanlarının kalıntıları öksürüğe neden olacağından temizlik malzemeleri özenle seçilmelidir.
Toz yapmayan kedi kumları seçilmeli düzenli olarak kedi kum kabı temizlenmelidir.
Viral hastalıklara karşı koruma için aşılarını aksatılmamalıdır.