Binlerce yıldır insanlarla birlikte yaşayan ve çoğu kültürlerde mistik bir anlam yüklenen kedilerin Antik Mısır’da tanrı olduğuna inanılırken, uzak doğuda kedi öldürenler 7 nesil lanetlenmiş, Hindistan’da insanlar öldükten sonra dünyaya kedi olarak geleceğine inanılmıştır.
Kediler mevsime bağlı poliöstrik hayvanlardır. Kediler ergenliğe; vücut ağırlığı, ırk ve doğdukları mevsime bağlı olmakla beraber, 4-12 aylıkken, 2,3-2,5 kg vücut ağırlığına ulaştıklarında ilk kızgınlıklarını göstermeleriyle birlikte erişmektedirler. Gün ışığı süresinin 10 saatin altına inmesiyle kedilerin kızgınlık faaliyetleri de azalmaktadır. Kedilerde üreme sezonu boyunca, çiftleşip gebe kalmadıkları sürece kızgınlık döngüleri düzenli aralıklarla tekrarlamaktadır. Üreme sezonu ya da çiftleşme dönemi olarak adlandırılan bu dönem genellikle Şubat ayı ile birlikte başlayarak sonbahara kadar devam etmektedir.
Kızgınlıktaki dişilerin kokusunu birkaç km uzaktan alabilen erkek kediler için bu durum oldukça çekici ve çiftleşmeye davet niteliğindedir. Dişi kedilerin çevrelerinde erkek kedi bulunması ise seksüel aktivitenin uyarılmasına sebep olmaktadır. Evcil kedilerin gebelik süresi ortalama 65,6 gün olmakla birlikte 52 ila 74 gün arasında değişmektedir. Gebelik süresinin 60 günden az olması durumunda ise doğan yavruların hayatta kalabilme yetenekleri azalmaktadır. Gebelik süresinin uzunluğu türlere göre değişiklik göstermekte birlikte genel olarak vücut büyüklükleriyle orantılıdır. Kediler için bildirilen bir batında doğan yavru sayısı ortalama 4’dür ve kedinin çiftleşme sayısı ile ilişkilendirilmemektedir. Evcil kedilerde farklı erkeklerle çiftleşme sonucu oluşan yavrular yaygın olmakla birlikte gebelik sırasında tekrar gebe kalma varlığı kesin olarak ortaya konulamamıştır.
Kedilerde Hamilelik Teşhisi
Kedilerde gebelik tanısı için veteriner hekimlerin kullandığı yöntemler arasında elle muayene, ultrasonografi ve radyolojik görüntüleme bulunmaktadır. Bu yöntemlerden ultrasonografi ile 3-4 haftalık gebelikler teşhis edilebilmektedir.
Radyografi ile teşhis için genellikle fetuslardaki kemik oluşumunun şekillendiği 35. gün sonrası tercih edilmektedir. Ultrasonografi ile gebelik teşhisi en erken 11-16. günler arasında yapılabilmektedir.
Yetiştiriciler ya da sahipleri açısından gebelik süreci annedeki davranış değişiklikleriyle özellikle son haftada takip edilebilir nitelik kazanmaktadır. Gebeliğin başlangıç döneminde iştahta azalma, 3. haftadan sonra ise artma gözlemlenebilmekte, bu artış %25’i aşabilmektedir. Kedinin doğum yapacağı uygun yeri arayışı, kuytu, uzak, sessiz yerleri tercih etmesi ve dikkat çeken vücut ağırlığı artışı gebelik yönünden güçlü ipuçları olarak değerlendirilmektedir. Bununla birlikte daha erken dönemde, gebeliğin 21. gününden itibaren memelerde büyüme ve süt sekresyonu da gözlenebilmektedir.
Gebe kediler gelişen fetusların ihtiyacını karşılayabilmek için diyetteki protein miktarını artırmaya ihtiyaç duyarlar. Bu durum özellikle amino asitler (arginin, lisin ve triptofan) için geçerlidir. Gebe kediler karbonhidrat yönünden zengin diyetler yerine daha yüksek proteinli diyetleri tercih ederler. Gebelik süresince protein gereksinimi kedilerde köpeklerdekinden daha fazladır. Ayrıca vitamin takviyelerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Veteriner Hekim Muhlis KARCI
VET to PET Veteriner Kliniği
Kartaltepe Mahallesi Pembe Ay Sokak No 5/A Bakırköy-İstanbul
Tel: +90 543 791 1010