Kedilerde Diyabet Hastalığı - Diabetes Mellitus

  Halsizlik, polidipsi, poliüri ve polifaji ile karakteristik olan diyabet hastalığı minik dostlarımızın kısacık olan yaşam sürelerini daha da kısaltarak düşük kalitede yaşam sürmesine neden olur. Erken teşhis her zaman hayat kurtarır. Birçok hayvan sahibi hayvanının diyabet olduğundan habersizdir. Bu konuda veteriner hekimlere düşen görev diyabet hakkında hayvan sahiplerini bilgilendirmektir. Dünyada diyabete karşı farkındalık yaratmak adına Kasım ayını diyabet ayı ilan edilmiştir, hayvan sahiplerini diyabet hastalığı hakkında bilgilendirme organizasyonları düzenlemektedirler.

  Diabetes mellitus tip 1 ve tip 2 olarak sınıflandırılır ve kısmen ya da tamamen insülin eksikliğinden kaynaklanan sağaltılabilir bir hastalıktır. Kedilerde genellikle tip 2 diyabete ya da insülin kaynaklı olmayan diyabet tipine rastlanmaktadır. Bu hastalık pankreastaki insülin üretiminde ya da insülin rezistanslarında meydana gelen anormallikler sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. İnsanlarda gözlenen Tip 1 diyabet otoimmun hastalık sonucu pankreasta insülin üreten hücrelerde meydana gelen yıkımlanmadan kaynaklanmaktadır. Bu tip diyabet kedilerde çok nadir rastlanmaktadır. Kedilerde diyabet bazen sekonder hastalık olarak meydana gelebilir. Hiperadrenokotikoidizm gibi bazı endokrin hastalıklar veya akromegali gibi insülin üreten dokularda ciddi hasarlar sonucunda meydana getirebilir. Kortikosteroid ve progesteron gibi ilaçların uzun süre yüksek dozda kullanılması sonucunda da aynı şekilde insülin üreten dokulara hasar vermektedir. Diyabet git gide daha çok yaygınlaşan bir kedi endokrin hastalığıdır. Pankreasta bulunan beta hücrelerinde meydana gelen kayıptan dolayı insülin üretimi ve depolanması azalmaktadır.

  Birman kedileri diğer kedilere göre diabetes mellitusa 4 kat daha yatkındır, ayrıca saf ırk kedilere risk çok daha azdır. Son araştırmalar diyabet hastalığının prevalansının oldukça artığını söylemektedir. 1970 yılına her 10.000 kedide 8 şeker hastalığı vakası rastlanırken, bu sayı 1999 yılında her 10.000 kedide 123 vaka gözlenerek ciddi derece artış gözlenmiştir. Son çalışmalara göre her 180 kediden 1’i şeker hastasıdır. Araştırmalara göre Diabetes mellitus’ta yaşın ciddi bir risk faktörü olduğu gözlenmiştir. Hastalığa 10-15 yaşlarında olan kediler bir yaşından küçük olan kedilerden 49 kat daha yatkındır. Ayrıca erkek kediler dişilere göre çok daha yüksek riske sahiptir. Kilo ve cinsiyet arasında belirgin bir korrelasyon vardır. Özellikle erkek kediler kilo aldıklarında şeker hastalığı riski ciddi şekilde artmaktadır. Dişi kedilerde böyle bir yükselme gözlenmemiştir. Diyabet hastalığının kilo alımı ve yaşla ilişkileri araştırılırken, kısırlaştırılmış ve kısırlaştırılmamış kediler arasında belirgin herhangi etkisi olduğu gözlenmemiştir. İnsülin rezistansını indüke eden ilaçlar, akromegali, hiperadrenokortizm ve pankreatitisde diyabete sebebiyet verebilir.

Kedilerde Diyabet Hastalığının Semptomları

  Bilindiği gibi en sık gözlenen semptomlar polidipsi, poliüri, polifaji ve kilo kaybıdır. Özellikle eski kayıtlarında obezite söz konusuysa ve ani kilo kaybı söz konusuysa diyabet beklenen bir sondur. Bazı kedilerde nadiren plantigrad duruş gözlenebilir tanı yapılırken tiroidizm, renal hastalıklar, IBD, intestinal lenfoma ve karaciğer hastalıkları mutlaka elimine edilmelidir.