Kedi ve Köpeklerde Ağız Hastalıkları
Ağız, köpekler ve kediler için birçok sağlık sorununun kaynağıdır. Bir çok ağız hastalığının altında kötü ağız ve diş bakımı yatmaktadır. Sistemik hastalıkların hemen hemen hepsinde ağız ve diş hastalıkları şekillenmekte ve genel durum hızla bozulmaktadır. Ağız, gıdaların giriş noktası olduğunda özellikle kediler ağız problemlerinde yeme ve içmeyi kesmekte bu da genel durumun hızla bozulmasına neden olmaktadır.
Evcil hayvanların sağlıklarını korumak ve çok ağrılı olabilecek diş rahatsızlıklarını önlemek için yıllık diş muayeneleri yaptırmalıdır. Her hastalıkta olduğu gibi ağız hastalıklarında da erken teşhiz hızlı iyileşmeye sebep olacağından veteriner hekiminize rutin ziyaretlerde ağız muayenesini yaptırmak en doğru erken teşhis yöntemidir.
Kedi ve Köpeklerde Ağız Hastalıklarının Belirtileri
Aşağıda sıralayacağım semptomlardan bir yada bir kaçını görmemiz halinde ağız hastalığından şüphelenmemiz gerekir. Bazen gözle görülen herhangi bir bulgu olmasa da kötü kokuyu hissetmek bir problemin habercisi olabilir. Geç kalınmış vakalarda ağız içi flora bozulacağında kötü bakteri sayısı artavak ve ağız içi yaralar görülecektir. Agiz ici yara, agiz icinde sislik, ağız içi beyaz lezyonlar, ağız iltihabı, ağız suyu akması, ağız salyası, ağızda iltihap ve ağızdan kan gelmesi an sık gözlenen belirtilerdir. Bu belirtilerle birlikte hemen hemen hepsinde ağır bir ağız kokusu şekillenecektir.
Kedi Köpeklerde Görülen Ağız Hastalıkları
Periodontitis diş enfeksiyonu, apse :Diş eti hastalığı olarak da bilinen periodontitis, hem köpekler hem de kediler için önde gelen ağız rahatsızlığıdır. Periodontitis, aynı zamanda evcil hayvanlarda diş kaybının 1 numaralı nedenidir. Periodontal hastalık, evcil hayvanlar için tehlikelidir ve bazı durumlarda, tedavi edilmediği takdirde bir evcil hayvanın ömrünü iki yıl veya daha uzun süre aldığı bilinmektedir. Periodontal hastalık yaşamı tehdit eden bir durum değildir. Bununla birlikte, enfeksiyondan gelen bakteriler genel sağlığınızı etkilemek için kan dolaşımınıza yayılır ve bu durumda sistemik bir mücadele gerekir.
Oral travma veya kırık diş: Diş enfeksiyonları, di çürükleri ve apseler, evcil hayvanlar için çok acı veren durumlardır. Rutin fırçalama ve yılda iki kez yapılan kontroller önleyici olabilir. Bazen yaşanan trafik kazaları ve köpek döğüşleri sırasında da çene kemiği kırıkları ve diş kayıpları şekillenmektedir.
İyi tümörü: Oral tümörler, evcil hayvanınızın ağzında büyüyerek rahatsızlık verebilir ve potansiyel olarak yemek yeme sorunlarına neden olabilir. Köpeklerde en yaygın agresif oral tümörler melanom, skuamöz hücreli karsinom ve fibrosarkomdur. Yine de köpeklerin ağzında hasara neden olabilen, kötü huylu olmayan yaygın bir tümör epulis'tir. Kedilerde en yaygın tümör, diğerlerinin üzerinde skuamöz hücreli karsinomdur. Oral melanom, tipik olarak evcil hayvanınızın ağzında bir tümör büyümesi ile başlayan agresif bir ağız kanseridir. Bu durum ne yazık ki hayatı tehdit eder ve evcil hayvanınızın ömrünü uzatmak ve kanserin büyümesini önlemek için erken teşhis şarttır.
Diş eti iltihabı: Gingivitis, evcil hayvanınızın diş etlerinin iltihaplanması ve şişmesidir ve hem köpeklerde hem de kedigillerde çok yaygındır. Diş eti iltihabı, hayvanınızın dişlerinde plak ve tartar biriktiğinde oluşur.
Süt dişleri veya bunların komplikasyonları: Kedi ve köpekler yaklaşı 4 aylığa kadar süt dişleri ile çiğnerler ve dişler dökülerek yerine kalıcı dişler çıkar. Bazen süt dişlerinin dökülmemesi kalıcı dişlere zarar verdiği gibi ağız sağlığını da olumsuz etkiler.
Diş rezorpsiyonu: Diş rezorpsiyonu, teknik olarak kedi odontoklastik resorptif lezyon (FORL) olarak adlandırılan bir diş anormalliğidir . Bu lezyonlar, evcil hayvanın boynunda veya bir dişin tabanında gelişir ve boşluklara benzer. Köpeklerde nadiren görülürken, kedilerde çok sık görülürler.
Ülseratif stomatit : Ülseratif stomatit, bir evcil hayvanın ağzındaki mukus tabakasının iltihaplanmasıdır. Bu durum diş eti iltihabından daha kötüdür: evcil hayvanınızın ağzında daha derin dokulara yayılabilen geniş yayılmış bir enfeksiyon halini alır. Evcil hayvan sahipleri, kedi ve köpeklerinin çiğnemekte zorlandığını veya bakım ve sosyal etkileşim gibi tipik davranışların önemli ölçüde değiştiğini fark eder.
Ağızda yabancı cisim: Sık rastlanan bir durumdur. Özellikle köpek ve kedilerin ağızı içerisine batan kemik kılçık gibi batıcı yiyeceklerin batması ile şekillenir. Köpeklerde diş ve yana kısmı ile damakta dişler arasına sıkışmış kemiğe çok ratlanır. Fark edilmediğinde bu kemik kokuşarak dokuların enfekte olmasına sebep olur.
Ağız ve diş eti siğilleri Papillom olarak da bilinen köpek siğilleri, köpeklerde papilloma virüsünün neden olduğu yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Köpeklerin derilerinde karnabahar görünümünde ağrısız ve zararsız büyümelerdir. Bu virüs çok bulaşıcıdır ve köpeğin vücudunun herhangi bir yerinde siğil oluşmasına neden olabilir. Ama en çok baş ve ağız çevresinde görülürler. Köpekler ağızlarının içinde veya dudaklarında siğil geliştirdiğinde buna oral papillom denir. Köpek siğillerinin köpekler için ciddi bir sağlık riski oluşturmadı bilinsede müdahale edilmesi şarttır.
Ağızda mantar ve bakteriler Mantarlar bakteri ve virüsler kadar yaygın değildir. Ancak, kedileri ve köpekleri etkileyen enfeksiyonların bir parçasıdırlar. Ayrıca bakteri ve virüsler kadar bulaşıcı olabilirler.Ortamdaki farklı mantarlar, evcil hayvanınızın sağlığını etkileyebilir. Bununla birlikte, bazıları hem köpeklerde hem de kedilerde ortaktır. Tüm vücudu veya belirli bir bölgeyi enfekte edebilirler. Kedi ve köpeklerde en fazla görülen ağız mantarlar, Kriptokokoz, Koksidiyoidomikoz, Histoplazmoz, Aspergillozdur.
Ağızdaki Yaralara Ne İyi Gelir? Kedi ve köpeklerde ağız yaralarının nedenine göre ilaç seçimi yapılmalıdır. Eğer bakteriler yada mantarlara bağlı bir yara ise antimikotik veya antibakteriyel ağız ilaçları kullanılmalıdır. Rutin olarak ağız bakımı yapmak ağız çalkalama suyu ve diş macunları ile dişleri fırçalamak ağız yaralarına iyi gelir.
Ağız Kokusu Nasıl Giderilir? Kedi ve köpeklerde ağız kokusunun ana sebeplerinden biri diş taşlarıdır. Ağızdaki diş taşlarını temizletmek yada taş oluşumunu engellemek için diş taşı oluşumunu engelleyen ürünleri kullanmak ağız kokusuna iyi gelir. Eğer ağızda yara, tümör, siği gibi patolojik bir durum yoksa günlük ağız bakkımı ağız kokusuna iyi geliecektir. Bazı çiğneme ürünleri ve oyuncakları mekanik olarak oyun sırasında diş bakımı yapmaktadır. Diş fırçalamanın sorun olduğu kedi ve köpeklerde bu diş bakımı yapan oyuncaklardan satın almanız faydalı olacaktır.
Ağızda Yara Neden Olur? Kedi ve köpeklerde ağız yarasının sebepleri arasında sağlıksız dişler ve diş taşlarına bağlı enfeksiyonlar, ağız tümörleri, parçalanmış ağız siğilleri ve yabancı cisimler sebep olur. Ağız yaraları eğer bakteri ve viruslar dahil olmamışsa hızlı iyileşir. Ağız içi yaralar eğer tümöral bir oluşum yada sistemik bir nedene bağlı değilse lokal tedavi gerektirebilir. Bunun için ağız yara merhemleri ve ağız antiseptiklerinden faydalanılır.
Ağız Siğilleri Bulaşıcı mıdır? Oral papillomlar, köpekten köpeğe temas yoluyla veya virüs bulaşmış köpek oyuncaklarının paylaşılmasıyla yayılır. Köpekler bu hastalığı genellikle altı ay ile iki yaş arasında alırlar, ancak bazı köpekler semptomlar ilk ortaya çıktığında dört aylık kadar genç olabilir. Papillomlar maruziyetten 4-6 hafta sonra ortaya çıkacaktır. Siğiller ilk ortaya çıktıklarında, birkaç hafta boyunca boyut olarak artma eğilimi gösterirler. Bu ilk büyüme döneminden sonra, köpek siğiller genellikle stabilize olur ve altı ay kadar sonra küçülmeye başlar. Köpek siğilleri, aynı evdeki köpekler arasında, örneğin aynı kaseden yemek yediklerinde, aynı köpek oyuncaklarını kullandıklarında veya birbirlerini tımarladıklarında olduğu gibi doğrudan temas yoluyla yayılabilir.
Ağızdaki Yaralara Ne İyi Gelir?
Kedi ve köpeklerde ağız yaralarının nedenine göre ilaç seçimi yapılmalıdır. Eğer bakteriler yada mantarlara bağlı bir yara ise antimikotik veya antibakteriyel ağız ilaçları kullanılmalıdır. Rutin olarak ağız bakımı yapmak ağız çalkalama suyu ve diş macunları ile dişleri fırçalamak ağız yaralarına iyi gelir.
Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?
Kedi ve köpeklerde ağız kokusunun ana sebeplerinden biri diş taşlarıdır. Ağızdaki diş taşlarını temizletmek yada taş oluşumunu engellemek için diş taşı oluşumunu engelleyen ürünleri kullanmak ağız kokusuna iyi gelir. Eğer ağızda yara, tümör, siği gibi patolojik bir durum yoksa günlük ağız bakkımı ağız kokusuna iyi geliecektir. Bazı çiğneme ürünleri ve oyuncakları mekanik olarak oyun sırasında diş bakımı yapmaktadır. Diş fırçalamanın sorun olduğu kedi ve köpeklerde bu diş bakımı yapan oyuncaklardan satın almanız faydalı olacaktır.
Ağızda Yara Neden Olur?
Kedi ve köpeklerde ağız yarasının sebepleri arasında sağlıksız dişler ve diş taşlarına bağlı enfeksiyonlar, ağız tümörleri, parçalanmış ağız siğilleri ve yabancı cisimler sebep olur. Ağız yaraları eğer bakteri ve viruslar dahil olmamışsa hızlı iyileşir. Ağız içi yaralar eğer tümöral bir oluşum yada sistemik bir nedene bağlı değilse lokal tedavi gerektirebilir. Bunun için ağız yara merhemleri ve ağız antiseptiklerinden faydalanılır.
Ağız Siğilleri Bulaşıcı mıdır?
Oral papillomlar, köpekten köpeğe temas yoluyla veya virüs bulaşmış köpek oyuncaklarının paylaşılmasıyla yayılır. Köpekler bu hastalığı genellikle altı ay ile iki yaş arasında alırlar, ancak bazı köpekler semptomlar ilk ortaya çıktığında dört aylık kadar genç olabilir. Papillomlar maruziyetten 4-6 hafta sonra ortaya çıkacaktır. Siğiller ilk ortaya çıktıklarında, birkaç hafta boyunca boyut olarak artma eğilimi gösterirler. Bu ilk büyüme döneminden sonra, köpek siğiller genellikle stabilize olur ve altı ay kadar sonra küçülmeye başlar. Köpek siğilleri, aynı evdeki köpekler arasında, örneğin aynı kaseden yemek yediklerinde, aynı köpek oyuncaklarını kullandıklarında veya birbirlerini tımarladıklarında olduğu gibi doğrudan temas yoluyla yayılabilir.