Hayvanları Koruma Günü
Canlılar dünyası yalnızca biz insanlardan ibaret değildir. Bitkiler ve hayvanlar da bizlerle beraber bu dünyayı paylaşan canlılar arasında yerini alır. Yeryüzündeki canlıları korumak, sahip çıkmak, onların beslenme ve barınmalarını garanti altına almak yaşadığı alandaki dengeyi bozan insanların görevidir. Hayvanları Koruma Günü de bu bilincin oluşması ve hatırlatılması düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Hayvanları korumak ve onların belirli ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla da Hayvan Koruma Birliği kurulmuştur. Yine aynı hedef doğrultusunda Dünya Hayvanları Koruma Federasyonu Hollanda’da açılmıştır. 4 Ekim Hayvanları Koruma Günü de böyle ortaya çıkmıştır.
4 Ekim Hayvanları Koruma Günü
Eskiden beri insanlar hayvanlara yapılan haksızlıkların bilincindeydi ve hayvanları korumak istiyorlardı. Bu bilinçle hareket eden dernekler birleşerek Hollanda’nın Lahey kentinde Dünya Hayvanları Koruma Federasyonu’nu oluşturdular. 1931 yılında ilk kez toplanan bu kuruluş 4 Ekim gününü Hayvanları Koruma Günü tarihi olarak ilan etmiştir. Böylece 1931 yılından beri 4 Ekim, bu amaçla kutlanır.
Türkiye 1908 yılından beri düzenli olarak hayvan hakları ve hayvan sorunlarıyla ilgilenmektedir. 1908 yılında resmi olarak ülkemizde kurulan Hayvanları Koruma Derneği hayvanları koruma amacı güden ilk dernek olarak bilinmektedir. Sistemli ve düzenli olarak hayvan sorunlarıyla ilgilenen bu dernek, hayvanları korumanın önemine dikkat çekmesi için açılan oldukça önemli bir yere sahiptir.
Hayvan Hakları
Hayvan hakları, hayvanların insancıl muamele görmesini sağlayan haklardır. Hayvan Hakları Beyannamesi 15 Ekim 1978 tarihinde Paris’teki Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Merkezi’nde düzenlenen bir törenle ilan edilmiştir. Ayrıca bu metin 1989 yılında da Hayvan Hakları Birliği tarafından tekrar düzenlenerek 1990 yılında UNESCO’ya sunulmuş ve aynı yıl halka açıklanmıştır. Bu bildirgenin maddeleri aşağıdaki gibidir:
1. Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına sahiptir.
2. Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir. Bir hayvan türü olan insan , öbür hayvanları yok edemez. Bu hakkı çiğneyerek onları sömüremez. Bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir. Bütün hayvanların insanca gözetilme, bakılma, ve korunma hakları vardır.
3. Hiçbir hayvana kötü davranılamaz, acımasız ve zalimce eylem yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi zorunlu olursa, bu bir anda, acı çektirmeden ve korkutmadan yapılmalıdır.
4. Yabani türden olan bütün hayvanlar, kendi özel doğal çevrelerinde karada, havada ve suda yaşama ve üretme hakkına sahiptir. Eğitim amaçlı olsa bile özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka aykırıdır.
5. Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bir türden olan bütün hayvanlar uyumlu bir biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.
6. İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar doğal ömür uzunluklarına uygun sürece yaşama hakkına sahiptir. Bir hayvanı terk etmek acımasız ve aşağılık bir davranıştır.
7. Bütün çalışan hayvanlar iş süresi ve yoğunluğunun sınırlandırılması ve güçlerini artırıcı bir beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.
8. Hayvanlara fiziki ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak hayvan haklarına aykırıdır. Tıbbi, bilimsel, ticari ve başkaca biçimlerdeki her türlü deneyler için de durum böyledir.
9. Hayvan beslenmek için yetiştirilmişse de bakılmalı, barındırılmalı, taşınmalı, ölümü de acı çektirmeden ve korkutmadan olmalıdır.
10. Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz, hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır.
11. Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.
12. Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir soykırım, yani bir suçtur.
13. Hayvan ölümüne de saygı göstermek gerekir. Hayvanın öldürüldüğü şiddet sahneleri sinema ve televizyonda yasaklanmalıdır.
14. Hayvanları koruma ve savunma kuralları, hükümet düzeyinde temsil olunmalıdır.Hayvan hakları da insan hakları gibi yasayla korunmalıdır.
Peki hayvan hakları ihlali olarak görülen davranışlar nelerdir, diye sorabilirsiniz. Geçmişten bu güne kadar özellikle hayvanların tıbbı ve kozmetik deneylerde kullanılması, birçok hayvanın sadece derileri için öldürülmesi, eğlence ve “hobi” olarak adlandırılan avlanmaların ve hayvancılık sektöründe uygunsuz alanlarda yetiştirilmesi, hayvanlara eziyet gibi eylemler hayvan hakları ihlalleri olarak tanımlanabilir.
Türkiye’de Hayvan Hakları
Ülkemizde hayvan hakları 2004 yılında bir yasa ile korunma altına alınmıştır. Hayvanları Koruma Kanunu’nda hayvanların korunmasına ve rahat yaşamlarına ilişkin temel ilkeler belirlenmiştir. Bu yasada hayvanların bakımı ve sahiplenilmesi, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması, hayvan deneyleri, cerrahi müdehaleler, hayvanların ticareti, hayvanları kesimi, hayvanların öldürülmesi gibi çeşitli konularada birçok maddeler bulunmaktadır. Ayrıca bu kanunda il hayvanları koruma kurulunun görevleri, yerel hayvan koruma görevlilerinin sorumlulukları gibi konular da yer almaktadır.
Ülkemizde hayvan haklarını koruma kapsamında HAYTAP da faaliyetlerini sürdüren önemli bir kuruluştur. Hayvan hakları savunucularının Türkiye’deki yasaların ve insanların bu konudaki bilincinin yetersiz olduğu düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Haytap, Hayvan Hakları Aktif Güç Birliği Plaformu’nun kısaltmasıdır. Haytap’ın kurumsallaşma süreci 2006 yılında başlamış olup, tüzel kişiliğini 2008 yılında kazanmıştır. Haytap, ülkemizdeki hayvan hakları savunucuları için tek bir çatı olmayı hedeflemektedir.
Hayvanların Korunması İçin Neler Yapılabilir?
- Hayvanları korumaya ve onlara sahip çıkmaya ilk olarak sokak hayvanlarından başlanabilir.
- Her birey kendi sokağındaki hayvanların barınma, beslenme ve su gereksinimlerine katkıda bulunursa birçok hayvan için sokaklar daha yaşanası bir yer olacaktır.
- Bakımını üstlendiğiniz bir evcil hayvanınız varsa onların mamalarını ve sularını düzenli bir şekilde vermeyi, aşılarını ve sağlık muayenelerini düzenli bir şekilde yaptırmayı ihmal etmeyin.
- Zor durumda kalmış olan hayvanlara elinizden geldiğince destek olun ve gerekirse de cerrahi müdahale konusunda ilgilenmesi için veterinere götürmeye çalışın.
- İnsanlıkla en ufak bir bağdaşıklığı bulunmayan hayvanlara eziyet konusunda daha duyarlı olalım. Hayvanlara eziyet suçu işleyenleri uyaralım ve ilgili birimlere şikayet edelim.
- Kuş, karınca, arı gibi hayvanlarını yuvalarını bozmayalım.
İlginizi çekebilir: Sigaranın Evcil Hayvanlar Üzerindeki Etkiler